Yukarıda da değinildiği gibi Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde siyasi yapıdaki dalgalanmaların temel nedeni batılı ülkelerin uzun yıllar önce referans aldıkları demokrasi, insan hakları, özgürlük ve eşitlik gibi değerlere biraz daha yakınlaşma arzusudur. Kısacası milletler için artık birer evrensel değer statüsünü alan bu kazanımlardan Osmanlı Devleti de kaçınılmaz bir şekilde etkilenmeye başlamış ve zamanla bu doğrultuda batı ülkelerini taklit etmek zorunda kalmıştır.

Fransa başta olmak üzere Avrupa’nın demokrasi mücadelesi iç ilişkiler düzeyinde kanlı eylemlere sahne olmuştur. Türk tarihinde ise Kurtuluş Savaşı’nın başkomutanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün girişimleriyle devletin yönetim biçimi yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde radikal bir şekilde tayin edilmiştir. Burada Ulu Önder Atatürk’ün Kurtuluş Mücadelemizin kazanılmasındaki tartışılmaz payının yanı sıra muhtemelen ilerde önemli iç karışıklıklara sebep olabilecek köklü bir rejim değişikliğini de liderlik ve üstün devlet adamı vasıflarıyla Türk milletine kabul ettirdiği gerçeği gözlerden kaçmamalıdır. Yani devrimle bir siyasi ve toplumsal değişim bunalımı Gazi Mustafa Kemal tarafından önlenmiştir diyebiliriz. Fakat insanlığın düşünce ve fikir alanındaki kazanımlarına Avrupa medeniyetinin bir bedel ödeyerek sahip olduğunu unutmamak gerekir. Bizde ise bu yönüyle bakıldığında nispeten önemli bir bedel ödemediğimizde de bir gerçektir. Bu nedenle halen, görünürde var olan fakat aslında işlemeyen bu kazanımların değeri ülkemizde tam olarak anlaşılamamıştır.